چکیده:
لزوم واكنش اجتماعي مناسب در قبال اطفال و نوجوانان بزهكار زیر 18 سال اقتضاء مي كند كه در برخورد و فرآیند دادرسی نسبت به این قـشر از جامــعه به انجام اقداماتي همت گماشت كه آثار مثبتی نسبت به این اشخاص داشته باشد. بدین منظور، شرایط تشکیلاتی و تشریفاتی لازم در نظام دادرسی کیفری ویژه اشخاص زیر 18 سال، می بایست به گونه ای باشد که به آثار مثبتی در قبال این اشخاص منتهی شود. با بررسی مقررات دادرسی در قانون آیین دادرسی کیفری کشورمان ملاحظه می شود که دادرسی اطفال زیر 18 سال دارای تمایزات مشخصی نسبت سایر اشخاص می باشد. اما این دادرسی و شرایط و آثار آن به گونه ای نیست که بتواند مستقلا به عنوان یک دادرسی افتراقی محسوب شود. هدف از اين تحقيق در مرحله اول يادآوري كردن شرایط لازم به منظور تعقیب، تحقیق و اجرای احکام نسبت به بزهکاران زیر 18 سال بوده و در مرحله بعد، می بایست به بررسی آثار اتخاذ دادرسی افتراقی ویژه این اشخاص اندیشید. به نظر می رسد، اتخاذ روند دادرسی افتراقی نسبت به اشخاص زیر 18 سال می تواند به اهداف عدالت کیفری از جمله تحقق عدالت ترمیمی منجر شود. با تصویب قانون  آیین دادرسی کیفری در سال 1392 و اجرایی شدن آن در سال 1394، شاهد اعمال رویه نوینی در خصوص دادرسی کیفری اطفال بزهکار زیر 18 سال بوده ایم که در جهت حمایت از اطفال بزهکار و منطبق با اصول و قواعد دادرسی منصفانه می باشد. بر این اساس، در تحقیق پیش رو، شرایط و آثار آیین دادرسی افتراقی اشخاص بزهکار زیر 18 سال محل بحث قرار خواهد گرفت و تاحد امکان به تمام جوانب مربوط به موضوع توجه می شود.

فهرست مطالب:
عنوان                                                                                                    
چکیده 
مقدمه
بیان مساله
سوالات تحقیق
فرضیات تحقیق
پیشینه تحقیق
اهداف تحقیق
روش کار تحقیق
فصل اول : کلیات
1-1-    کیفر اطفال و طرز رسیدگی به جرایم اطفال در جوامع گذشته
1-1-2- مفهوم طفل و سیر تاریخی این مفهوم
1-1-3- حد بلوغ
1-1-4- حد رشد کودک در خانواده
1-1-5- تمیز و عدم تمیز در اطفال
1-1-6- سابقه قانونگذاری در ایران در مورد جرائم اطفال
1-1-7- ظهور عدالت ترمیمی
فصل دوم : تشکیلات و پاره ای از تشریفات رسیدگی به جرائم اشخاص زیذ 18 سال
2-1- مراجع رسیدگی کننده به جرائم افراد زیر هجده سال
2-1-1- دادسرا 
2-1-2-دادگاه اطفال
2-1-2-1- ساختار دادگاه اطفال
2-1-2-2- نحوه انتخاب قاضی دادگاه اطفال
2-1-2-3- وظایف و اختیارات قاضی دادگاه اطفال
2-1-2-4- وظایف و اختیارات مشاوران و مددکاران دادگاه اطفال 
2-2- پاسخ های جایگزین حبس برای بزهکاران زیر 18 سال
2-2-1- بایگانی کردن پرونده
2-2-2- میانجی گری کیفری
2-3- پاسخ های جایگزین حبس در مرحله دادرسی
2-3-1- تعویض صدور حکم
2-3-2- سپردن طفل به اشخاص واجد صلاحیت
فصل سوم : شرایط اعمال دادرسی افتراقی در خصوص اشخاص زیر 18 سال
3-1- تدارک دادرسی عادلانه ناظر بر اشخاص زیر 18 سال 
3-2- جهت سیاست جنایی کلان حاکم بر موضوع
3-3- تاسیس نهاد های خاص در لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان
3-3-1- نهاد های قضایی
3-3-2- دادسرای تخصصی
3-3-3- دادگاه خاص اطفال و نوجوانان
3-3-4- دادگاه تجدید نظر تخصصی
3-3-5- نهادهای غیر قضایی
3-3-6- مددکاری اجتماعی
3-3-7- پلیس ویژه اطفال و نوجوانان
3-4- دادرسی افتراقی بزهکاری اطفال و نوجوانان
3-4-1- قضا زدایی با گرایش عدالت ترمیمی
3-4-2- رسیدگی مصلحت گرا (افتراقی
3-5- رسیدگی به جرائم افراد زیر 18 سال در مرحله دادسرا و دادگاه
3-5-1- رسیدگی به جرائم افراد زیر 18 سال در دادسرا
3-5-1-1- کشف جرم
3-5-1-2- تعقیب افراد زیر 18 سال
3-5-1-3- تحقیقات مقدماتی
3-5-1-4- تحقیقات تحت نظر دادیار
3-5-1-5- احضار و جلب طفل بزهکار 
3-5-1-6- تامین کیفری
3-5-2- رسیدگی به جرائم افراد زیر 18 سال در مرحله دادگاه صالح و اصول حاکم بر آن
3-5-2-1- دادگاه کیفری یک
3-5-2-2- دادگاه کیفری دو
3-5-2-3- غیر علنی بودن جریان دادرسی
3-5-2-4- ضرورت حضور والدین
3-5-2-5- حق دفاع و تعیین وکیل تسخیری
3-5-2-6- رسیدگی غیابی
3-5-2-7- رسیدگی به جرائم اطفال در صورت شرکت یا معاونت با اشخاص دیگر 
3-6- آرای دادگاه اطفال و طرق اعتراض به آن
3-6-1- آرای دادگاه صادر کننده حکم بدوی
3-6-2- تجدید نظر خواهی و مرجع رسیدگی به اعتراض
3-6-3- دیوان عالی کشور 
فصل چهارم : آثار اعمال دادرسی افتراقی در خصوص اشخاص زیر 18 سال
4-1- تشکیل پرونده شخصیت بزهکار
4-1-1- مراحل تشکیل پرونده شخصیت بزهکار
4-1-2- تحقیق و پژوهش اجتماعی
4-1-3- آزمایشهای پزشکی
4-1-4- آزمایش های روانپزشکی
4-1-5- آزمایش روانشناسی و راهنمای حرفه ای
4-1-6- آزمایشهای مختلف دیگر 
4-2-شناسایی شخصیت طفل بزهکار و اقسام شناسایی و نقش آنها در پیشگیری
4-2-1- شناسایی شخصیت طفل در محیط آزاد
4-2-2- شناسایی شخصیت طفل در محیط بسته
4-3- تصمیمات دادگاه اطفال و نقش آن در پیشگیری از بزهکاری
4-3-1- سپردن طفل به والدین یا سر پرست قانونی او
4-3-2- نقش خانواده در پیشگیری از بزهکاری اطفال
4-3-3- سپردن طفل به خانواده های مورد اعتماد
نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1- نتیجه گیری
5-2- پیشنهادات
منابع